مطالعۀ جامعه‌شناختی درک بومی سالمندان از توانمندی در جامعۀ روستایی (مورد مطالعه: روستای لریجان، شهرستان محلات، استان مرکزی)

نویسندگان

  • مریم ملایی کارشناس ارشد توسعه روستایی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران. تهران، ایران
  • مهدی طالب استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران. تهران، ایران
چکیده مقاله:

به منظور نیل به توسعۀ محلی، باید به مشارکت تمام افراد اجتماع توجه شود. سالمندان نیز به عنوان بخشی از جامعه، از اهمیت بالایی برخوردارند. به نظر می­رسد، پیش­شرط نقش­آفرینی مؤثر سالمندان در توسعۀ محلی یک اجتماع، شناخت مؤلفه­های مؤثر و اتخاذ استراتژی­های مناسب به منظور ارتقای هرچه بیش­تر توانمندی آنان است. در پژوهش حاضر، مقولات ارتقادهندۀ وضعیت توانمندی سالمندان بررسی شده است. مشارکت­کنندگان در پژوهش حاضر سالمندان روستای لریجان شهرستان محلات در استان مرکزی بوده­اند. به منظور جمع­آوری اطلاعات از روش تحلیل موضوعی در رویکرد کیفی استفاده شده است. تکنیک­­های جمع­آوری اطلاعات عبارت‌اند از: مشاهده مشارکتی، مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و روش­های زمینه‌نویسی. برای تحلیل داده­ها از کدگذاری و مقوله‌بندی استفاده شده است. به منظور غنای هرچه بیش­تر داده­ها از مجموع 17 مصاحبۀ انجام­شده، 12 مصاحبه که بهترین کیفیت را داشته انتخاب و تحلیل شده است. بر اساس نتایج پژوهش، مهم­ترین عوامل ارتقادهنده و مؤثر در رشد توانمندی سالمندان عبارت‌اند از: سرمایۀ اطلاعاتی، سلامت و توانایی انجام کار، دارا بودن همسر، سواد و تحصیلات، مشارکت مذهبی، شبکۀ حمایتی فرزندمحور، شبکۀ حمایتی خویشاوند- دوست­محور، استقلال فکری و استقلال عملی، قدرت چانه­زنی و نفوذ کلام، کم­توقعی و تقدیرگرایی، آموزه­های فرهنگ روستایی و برخی از موارد دیگر که در ضمن پژوهش بیان شده­اند. بر اساس یافته­های پژوهش حاضر، ترکیب و پیوستگی عاملیت و ساختار فرصت در ارتباط با ارتقا یا تضعیف توانمندی، تفکیک‌ناپذیر است. در نتیجه به منظور هرگونه تحلیل و برنامه­ریزی می­بایست به این ارتباط دوسویه توجه شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل سرمایة اجتماعی شبکة زنان روستایی در راستای توانمندسازی جوامع محلی (منطقة مورد مطالعه: روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی)

توانمندسازی، یکی از مفاهیم اساسی توسعۀ اجتماعی محسوب می‌شود. درواقع، ظرفیت‌سازی و توانمندسازی روستاییان و تشکل‌ها، از پیش‌شرط‌های توسعة پایدار است. در این پژوهش، سرمایۀ اجتماعی شبکة زنان روستایی، از طریق تکمیل پرسشنامة تحلیل شبکه‌ای و مصاحبة مستقیم با اعضای گروه‌های توسعة روستایی زنان بررسی می‌‌‌شود. این پژوهش، در روستای بزیجان از توابع شهرستان محلات استان مرکزی صورت گرفته است. روستای بزیجان، ت...

متن کامل

ارزیابی سرمایه اجتماعی شبکه ذی‌نفعان محلی درراستای توانمندسازی جوامع روستایی (مورد مطالعه: روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی)

سرمایه اجتماعی یکی از ارکان اصلی در توسعه پایدار محلی و توانمندسازی اجتماعی محسوب می‌شود. هدف از پژوهش حاضر تحلیل سرمایه اجتماعی درون‌گروهی ذی‌نفعان محلی روستای بزیجان در شهرستان محلات است. با توجه به تأکید بر مدیریت مشارکتی مبتنی‌بر سازگاری و تقویت سرمایه اجتماعی، تحلیل روابط اعتماد و مشارکت در بین ذی‌نفعان محلی امری ضروری است. بدین‌منظور با استفاده از پرسشنامه‌های تحلیل شبکه‌ای و مصاحبه مستقی...

متن کامل

بررسی وضعیت اوقات فراغت زنان در جامعۀ روستایی (مطالعۀ موردی: روستای حسن‌آباد سنجابی در شهرستان دلفان)

موضوع اوقات فراغت، نحوۀ گذران آن توسط گروه‌های مختلف مردم و پیامدهای احتمالی آن، مبین رسوخ شیوه‌های جدید در زندگی کنونی بشر است. اوقات فراغت، با همۀ ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، اوقات مؤثری است که در زمان‌ها و فضاهای مختلف توسط همۀ گروه‌ها و اقشار اجتماعی به شیوه‌های مختلف مصرف می‌شود. فهم چگونگی گذران اوقات فراغت بین اقشار مختلف می‌تواند مبنای مناسبی برای تحلیل روندها و تغییرات اجتم...

متن کامل

ارزیابی نقش گردشگری روستایی در توانمندسازی اجتماعی روستایی (مورد مطالعه: روستای ده‌زیارت، شهرستان بوانات، استان فارس

به عقیدة صاحب‌نظران، رسیدن به اهداف توسعۀ پایدار روستایی بدون مشارکت آحاد ساکنان این نواحی غیر ممکن خواهد بود. با وجود این، عوامل اجتماعی و فرهنگی مختلفی مانع حضور و مشارکت روستاییان در عرصۀ فعالیت‌های اجتماعی می‌شود. ایجاد توانمندی اجتماعی روستاییان، از طریق توسعۀ گردشگری، می‌تواند نقش مهمی در غلبه بر انگاره‌های توسعه‌نیافتگی و بهبود تعاملات و ارتباطات اجتماعی ساکنان این نواحی داشته باشد. بر ه...

متن کامل

تحلیل نیازسنجی مشارکتی در زمینه استقرار مدیریت اجتماع‌محور روستایی (منطقه بررسی‌شده: روستای بزیجان شهرستان محلات در استان مرکزی)

نیازسنجی مشارکتی فرایندی است که بر اساس رویکرد مدیریت اجتماع‌محور به بررسی ابعاد مختلف نیاز جوامع محلی می‌پردازد. پروژه الگوی ایرانی مشارکت و توانمندسازی جوامع محلی با رویکرد شبکه اجتماعی گامی در راستای تدوین برنامه عمل روستای بزیجان شهرستان محلات در استان مرکزی است. اولویت‌بندی و نیازسنجی مشکلات و چالش‌ها یکی از مهم‌ترین اصول در برنامه‌ریزی روستایی است. بدین منظور در این تحقیق ابتدا با استفاده...

متن کامل

بررسی میزان رضایتمندی روستاییان از اجرای طرح هادی روستایی (مورد: مطالعه: روستای توشن‌، شهرستان گرگان)

    تحقیق­ حاضر با رویکرد توصیفی­_­تحلیلی و با هدف ارزیابی میزان رضایتمندی روستاییان از اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست­محیطی اجرای طرح هادی روستایی صورت پذیرفت. جامعه ­آماری این پژوهش کلیه سرپرستان­ خانوار روستای توشن می­ باشند که تعداد 200 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران به­ عنوان نمونه تعیین شده ­اند و مورد سنجش قرار گرفتند. بعد از تأیید روایی پرسشنامه به­ منظور تعیین قابلیت اعتماد ابزا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 1

صفحات  137- 158

تاریخ انتشار 2018-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023